Łeba nad morzem oraz inne miejscowości

KOŚCIERZYNA — PRZYWIDZ

04 lipca 2013r.

KOŚCIERZYNA — PRZYWIDZ 299 km Kościerzyna (170 m, 21400 mk.), m. położ. na Pojezierzu Kaszubskim, wśród wzniesień morenowych (do 200 m), w sąsiedztwie obszarów leśnych i dużych jezior. Zakłady przemysłu drzewnego i spożywczego. Baza wypadowa w atrakcyjne okolice. W okolicy ponad 140 jezior i lasy obfitujące w grzyby. W 1284 gród książąt pomorskich, ośrodek tzw. ziemi pirsneńskiej. Zagarnięty 1312 przez Krzyżaków wraca do Polski 1462. Prawa miejskie koniec XIV w. W d. zamku książęcym siedziba starostów. Wojny szwedzkie i pożar 1709 doprowadzają miasto do ruiny. W 2 pol. XIX w. główny ośrodek polskości Kaszub. W pierwszych latach XX w. działa tu i wydaje pismo "Gryf' wybitny pisarz, lekarz i działacz kaszubski A. Majkowski. Działali tu również K. Damrot, poeta, autor cennej publikacji o Pomorzu i L. Heyke, poeta i pisarz kaszubski. W latach okupacji terror hitlerowski, na cmentarzu groby ofiar. Kilka domków z końca XVIII w. i 1 poł. XIX w. Ślady grodu. Na pl. 1 Maja pomnik Wdzięczności AR. W pięknie urządzonym Domu Kultury Izba Regionalna. Pomnik J. Wybickiego oraz poety F. Sędzickiego, który urodził się w pobliskiej wsi Rotembark nad j. Wierzysko. W odl. ok. 15 km na pd. Wdzydze Kiszewskie, ośrodek turystyki wodnej, znana miejscowość letniskowa i turystyczna nad wsch. ramieniem j. Wdzydze, noszącym nazwę Gołuń. Ośrodek sztuki ludowej. W 1898 rozpoczął tu pracę nauczyciel I. Gulgowski z żoną. Ożywili oni twórczość kaszubskich artystów ludowych, tworząc w 1906 w typowej kaszubskiej chacie ("checzy") muzeum, mieszczące ich bogate zbiory. Po pożarze w 1932 muzeum odbud. Po wojnie państwo zakupiło i wyposażyło drugą zabytkową chatę. Obecnie chaty wchodzą w skład * Kaszubskiego Parku Etnograficznego, o pow. 12,5 ha. Na terenie skansenu grób Gulgowskich. Wyrób plecionek kaszubskich z korzeni drzew, bogate i oryginalne hafty kaszubskie. Państwowe Gospodarstwo Rybne. *J. Wdzydze (1420 ha, 55 m) położ. w lesistej i piaszczystej okolicy jest najciekawszym jeziorem na Kaszubach. Liczne wyspy. Przez jezioro przepływa rz. Wda — ciekawy szlak kajakowy. W zach. części wsi Wdzydze Kiszewskie stanica wodna PTTK, motel, camping, kąpielisko z plażą. Okolice Wdzydz Kiszewskich stanowią Wdzydzki Park Krajobrazowy. W Kościerzynie koniec trasy 100 z Bydgoszczy i bocznicy trasy 83. Wyjazd z Kościerzyny w kierunku wsch. — 303 km Nowy Klińcz. — 307 km. W odl. 1 km na pn. Będomin. Na wzgórzu dworek, w którym urodził się J. Wybicki, wybitny działacz polityczny, współtwórca Konstytucji 3 maja, pisarz, twórca słów hymnu ,,Jeszcze Polska nie zginęła". W dworku Muzeum Hymnu Narodowego. Stary dąb. — 311 km Lubań. Wojewódzki Ośrodek Postępu Rolniczego prowadzący racjonalną gospodarkę na lekkich glebach kaszubskich. — 314 km Nowa Karczma. 326 km Przywidz. Miejscowość letniskowa, miejsce wypoczynku świątecznego gdańszczan. Wymieniona 1294, niegdyś własność biskupów, od XVI w. należała do gdańszczan. Pięknie położ. nad otoczonym lasami i wzgórzami (do 270 m) * J. Przywidzkim (150 ha, lim głęb., 5 km dł.), jednym z najpiękniejszych jezior pomorskich. Lustro wody na wys. 188 m. Piękny spacer ścieżką wokół jeziora. Po jego pd. stronie półwysep porośnięty lasem ok. 160-letnim, przeważnie bukowym 796 (rezerwat przyrody). Na półwyspie grodzisko. W odl. 6 km na wsch. JODŁOWNO — GDAŃSK, KOSTRZYN - DĄBROSZYN Mierzeszyn. Kościół gotycki XIV w., przebud. XVIII w., wyposażenie barokowe. Domy szkieletowe XIX w. — 333 km Jodłowno. — 336 km. W odl. 1 km na zach. Czapielsk. Wieś wymieniana 1323. Barokowy kościół ryglowy z XVIII w. 339 km Kolbudy. Wieś i letnisko pięknie położ. nad rz. Radunią i jeziorem, wśród wzniesień morenowych dochodzących do 165 m. Wodl. 2 km na pd. wsch. od Kolbud Pręgowo Dolne, wieś nad Radunią. Gotycki kościół XIV w. Na cmentarzu groby więźniów ze Stutthofu, pomordowanych przez hitlerowców w czasie ewakuacji obozu. — 345 km Bąkowo. W odl. 2 km na pn. zach. * Bursztynowa Góra (156 m), rezerwat geologiczny (5 ha), d. kopalnia bursztynu, porośnięta 30-let-nim lasem sosnowym. 1,5 km dalej na zach. niewielkie, otoczone lasami J. Otomińskie, punkt docelowy wycieczek, miejsce złazów turystycznych. Na półwyspie grodzisko słowiańskie. KOSTRZYN — ELBLĄG 389 km, droga główna nr 22 do Kończewic, dalej nr 50. Szlak biegnie Pradoliną Toruńsko-Eberswaldzką (Kotliną Gorzowską), następnie przecina Pojezierze Pomorskie (Pojezierza: Mys-liborskie, Wałeckie i Krajeńskie, Równinę Tucholską, Pojezierze Kaszubskie) i Żuławy. Na trasie dużo rzek, jezior i lasów (Bory Drawskie, Jastrowskie, Tucholskie). Kostrzyn (15 800 mk.), m. graniczne u ujścia Warty do Odry. Port rzeczny i ośrodek przemysłu papierniczego, spożywczego. Za Mieszka I graniczny gród Polan, potem gród kasztelański. 1234 przechodzi pod panowanie Piastów śląskich. 1250 Bolesław Rogatka sprzedaje margrabiom brandenburskim. Ludność polska wysiedlona na peryferie miasta zachowuje świadomość odrębności narodowej do XX w., była nazywana Wendami (Słowianami). 1658 przechodzi duńska wyprawa S. Czarnieckiego. Silna twierdza wodna skutecznie opiera się Szwedom w wojnie 30-letniej. 1806 bez walki zajmują ją Francuzi, utrzymując do 1814. Miasto wraz z twierdzą przechodzące w 1945 sześć razy z rąk do rąk, zniszczone zostało w 92%. 12 III 1945 pod Kostrzynem wojska radzieckie sforsowały Odrę i 16IV ruszyły na Berlin. Ruiny czteroskrzydłowego zamku XV w., przebud. XVI w. na renesansowy. Ruiny gotyckiej fary XV w., przebud. barokowa 1784. Na starym forcie nad Odrą cmentarz z pomnikiem poległych żołnierzy radzieckich, w parku miejskim pomnik poległych na Odrze marynarzy. Przez Kostrzyn biegnie wariant skwierzyński trasy 4. Wyjazd z Kostrzyna na pn. wsch. Trasa biegnie w sąsiedztwie linii kol. wzdłuż malowniczej, wysokiej krawędzi Pojezierza nad Łęgami Warciańskimi Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej, którą płynie szeroko rozlewająca się Warta. — 6 km Dąbroszyn. Przy pałacu park, w którym m.in. cisy, dęby, buki, dąb piramidalny i największy podobno w kraju miłorząb japoński. ca - gorzów wielkopolski - (santok) - zdroisko 21 km Witnica (6300 mk.), m. nad rz. Witnicą. Duży ośrodek produkcji kafli w oparciu o miejscowe złoża glin ceramicznych, zakłady przetwórstwa ziemniaków, browar, fabryka mebli, fabryka "Metalplast". Stara polska osada klasztorna w kasztelanii kostrzyńskiej. 1232 własność templariuszy, 1300-1540 klasztoru Cystersów w Mironicach. Prawa miejskie 1935. Szachulcowe domy XVIII/XIX w. Neogotycki kościół 2 poł. XIX w. Ośrodek wypoczynkowy. 33 km Bogdaniec, punkt wyjściowy wycieczek w okoliczne duże lasy iglaste. W odl. 7 km na pn. Lubno. Kościół ok. 1300 z ciosów granitowych. — 37 km Łupowo. Dalej malowniczą krawędź Pojezierza przecinają liczne wąwozy.