Łeba nad morzem oraz inne miejscowości

wczasy, wakacje, urlop

Pomorze za czasów Zygmunta Augusta

07 czerwca 2012r.

Wiek XVI przyniósł dalszy rozwój gospodarki folwarcznej i eksportu zboża. Na folwarkach pracują robotnicy najemni obok chłopów pańszczyźnianych. Bogacąca się średnia szlachta i mieszczaństwo małych miast szukają oparcia w Koronie przeciw przewadze wielkich feudałów. Gdy król Zygmunt August poparł w Koronie program szlachecki odebrania dóbr królewskich możnowładcom, w Prusach wybuchła zacięta opozycja wielkich miast i wielkich feudałów (1562/3). Po kilku latach walki średnia i drobna szlachta oraz miasteczka zmusiły opozycję do uznania reform. Równocześnie sejm lubelski 1569 r. uchwalił włączenie Prus do Korony mimo oporu wielkich miast i możnowładców. Odrębności Prus Królewskich zostały ograniczone. Król Zygmunt August rozpoczął budowę polskiej floty wojennej. Okręty te wysłane na chwytanie nieprzyjacielskich i neutralnych statków w czasie wojny o Inflanty miały swą bazę w Pucku. Tu był także sąd kaperski, który wydawał wyrok o każdym "pryzie" czyli zatrzymanym statku. Sąd ten jak i flota podlegały Komisji Morskiej czyli admiralicji, która miała swą siedzibę w Malborku. Wobec niechęci Gdańska, flotę królewską budowano w Elblągu (1570—72). Na tle tej niechęci do kaprów, którzy w czasie wojny utrudniali kupcom gdańskim prowadzenie handlu, powstał zatarg miasta z królem. Gdańszczanie schwytali kilkunastu kaprów i pod błahym pozorem stracili ich, nie dopuszczając królewskiej komisji. Zygmunt August zatwierdził postanowienia komisji, ale Gdańsk nie chciał ich uznać, a rychła śmierć króla zapewniła patrycjatowi bezkarność. Gdańszczanie w czasie drugiego bezkrólewia opowiedzieli się za cesarzem Maksymilianem, a przeciw elektowi mas szlacheckich Stefanowi Batoremu. Batory ruszył na Gdańsk; pod Lubiszewem wojska gdańskie zostały pobite, ale oblężenie miasta wspieranego przez Szwecję i Danię przeciągało się. Zniszczenie przez Szwedów i Duńczyków floty polskiej w Elblągu, który stał wiernie po stronie Batorego, było dotkliwym ciosem dla Polski. Wreszcie Batory przyjął upokorzenie się Gdańska, a po kilku latach zawiesił wykonanie postanowień Zygmunta Augusta odnośnie do Prus Królewskich. Gdańsk odtąd nie ośmielał się mieszać do walk wewnętrznych w Polsce, a rozumiejąc ogromne korzyści, jakie mu przynosił handel polski, stał wiernie przy Rzeczypospolitej. Handel gdański, głównie zbożem, rozwijał się znakomicie, ale flota gdańska zanikała, gdyż cały eksport był w ręku Holendrów. Wzrost cen na zboże spowodował nową akcję kolonizacyjną, przy czym od końca XVI w. sprowadzać poczęto do osuszania błot kolonistów holenderskich. W 1644 r. zostało też założone nowe miasto — Wejherowo, nazwane tak od swego założyciela Jakuba Wejhera, wojewody pomorskiego. Kres pomyślności położył najazd szwedzki w 1. 1626—29. Szwedzi przez Prusy Elektorskie wdarli się do Warmii, zajęli bez walki Elbląg, a po krótkim oporze — słabo zaopatrzony Malbork. Pod Gniewem król Zygmunt III stoczył nie rozstrzygniętą bitwę z Gustawem Adolfem. W odebranym Szwedom Pucku hetman St. Koniecpolski zaczął na nowo tworzyć flotę polską. Pobił on Szwedów pod Czarnem (Hamerisztyn), a potem samego Gustawa Adolfa pod Trzcianem, niedaleko Kwidzyna. Flota polska stoczyła pomyślne bitwy na Zatoce Gdańskiej mniej więcej na wysokości Oliwy (28X1.1627) oraz Białej Góry w okolicach Łeby. Rozejm w Starym Targu przerwał działania wojenne. Król Władysław IV szykował nową wojnę przeciw Szwedom, ale za zwrot zajętych przez nich części Pomorza zgodził się na przedłużenie rozejmu w Sztumskiej Wsi (1635). Starania jego, by rozbudować flotę polską spotkały się znowu z oporem Gdańska. Król zbudował dwie warownie Władysławowo (w pobliżu dzisiejszych Chałup) i Kazimierzowo. Próby wprowadzenia ceł morskich rozbiły się o opór Gdańska, który bał się rozwoju floty królewskiej. Patryejat powodował się wyłącznie ciasnym interesem kupieckim.

ocena 3,7/5 (na podstawie 9 ocen)

Tylko dobre pokoje nad morzem w nadmorskich kurortach.
pomorze, wybrzeże, nad morzem, Gdańsk