Łeba nad morzem oraz inne miejscowości

Kartuzy-Kętrzyno

25 lipca 2013r.

KARTUZY — KĘTRZYNO Linja ta, zbudowana w r. 1905 przecina zachodnią, bogatą w lasy i jeziora, część Szwajcarji Kaszubskiej. Prokowo (6 km.). W kierunku północnym przechadzka (3 km.) do *jeziora Białegj (205 m. n. p. m.) i Czarnego (203 m. n. p. m.), które są najwyżej położonemi w Szwajcarji Kaszubskiej. Ich brzegi są zalesione, a droga prowadzi bez przerwy lasem. Piękny gościniec przez lasy w kierunku półn.-zachodnim prowadzi z Prokowa, do Sianowa (6 km.). Po drodze piękne, lasami otoczone * jezioro Ląhie (192 m. n. p. m.) jedno z najpiękniejszych w Szwajcarji Kaszubskiej. Nie dochodząc do jeziora należy zboczyć w prawo za leśniczówką Sianowską na zalesione wzgórze u końca jeziora, skąd piękny widok wzdłuż jeziora. Ustawiono tu stoły i ławeczki. W południowej części jeziora dwie wyspy. Sianowo, wioska niegdyś starostwa w Mirachowie, położoną jest na północnym brzegu jeziora Sianowskiego, zwanego też Łebą, gdyż przepływa przez nie rzeka Łeba. Kościół z pruskiego muru z r. 1816 ma cudowną figurę M. Boskiej, przeniesioną z Mirachowa. Obok kościoła gospoda Skrzypkowskiego. 3 km. na południowy zachód * jezioro Osuszyno, otoczone lasami i dość stromemi wzgórzami. Z nagiego wzgórza między tem jeziorem a Sianowskiem, piękny widok na obydwa jeziora, natomiast reklamowany przez niemieckie przewodniki t. zw. Widok na Łebę (Lebablick), gdzie Szwajcar ja Kaszubska: Jezioro Osuszyno Fol. Wacław Czajkowski Z wyc. Pol. Tow. Krajoznawczego na jednem z drzew umieszczono wieżę widokową, nie przedstawia nic interesującego. Garcz (10 km.) wieś na zachodnim brzegu jeziora Garc-kiego czyli Łapalickiego (165 m. n. p. m.), dużego, ale z powodu nagich brzegów niezajmującego. Przy drodze do Sierakowic gospoda. Droga przez wzgórze z pięknym widokiem prowadzi do położonej 2 km. na południe wsi Chmielno (p. wyżej). Na północ prowadzi przez piękne lasy droga do Sianowa, którą idąc przechodzimy koło jeziora Łąkiego (p. wyżej). Miechuctu (t6 kin.). W kierunku północnym biegnie pięknym lasem droga do Mirachowa (8 km.). Obecnie wieś, niegdyś była najludniejszem w tych stronach miastem, siedzibą władz i dekanatu. Za Krzyżaków była to siedziba wójtów, później polskich starostów i sądów ziemiańskich, za czasów pruskich urzędów, przeiiiesionych zczasem do Kartuz. Dobra tutejsze opanowane w r. 1454 przez Gdańszczan, zwrócono w r, 1468 królowi, a od r. 1473 nadawano je jako starostwo niegroćowe. W latach 1473—96 widzimy na nim Machwiczów, potem Unruha, od r. 1515—94 Szczawińskich, następnie do r. 1658 Szczepańskich, po których pozostało w okolicy kilka pamiątek, Lindego, podskarbiego Jana Jerzego Przebrndow™ skiego 11677—1729), Franciszka Bielińskiego (1730- 45), późniejszego marszałka koronnego, wreszcie Przebendowskich, Jakuba (1745—52) i Ignacego (1752- 72) ostatniego wojewodę pomorskiego, któremu rząd pruski odbierając dobra wypłaci! 4.666 talarów. Zamku tu nie było, tylko dwór drewniany z XVI vrieku do dziś nie zachowany. Na jego miejscu wśród prastarych okazałych jesionów stoi nowszy dwór, a obok niego wśród zabudowań folwarcznych niewielka kaplica, fundowana w r. 1590 przez matkę starosty Jakuba Szczawińskiego Dorotę z Ławskich, obecnie pustką stojąca. We wsi jest kilku Niemców kolonistów, którzy tu od r. 1C60 mają kościół ewangelicki, obecnie z powodu braku parafjan opuszczony przez pastora. W lewo na wyżynie leży nadleśnictwo. Obecny nadleśniczy p. Antoni Tomaszek ze Śląska Cieszyńskiego chętnie, ułatwia wycieczkom zbiorowym zwiedzanie okolicy. Przez nadleśnictwo przechodzi się na pagórek, zwany wzgórzem Świętopełka, gdyż niegdyś odbywały się tu pomorskie roki sądowe. Na wzgórzu, które jest dobrym punktem widokowym, założono niedawno park. U jego stóp w stronę północną biegnie malowniczy parów, którym ma prowadzić gościniec do Weyherowa. Niegdyś był w Mirachowie kościół katolicki, który z biegiem lat zniszczał bez śladu. Dotychczas istnieje jedynie dekanat mirachowski, który obejmuje środkową część Kaszub z Koście rzyną i Kartuzami. Wieś odznacza się pięknem położeniem w okolicy pagór kowatej i lesistej, a jest ona centrem ruchu turystycznego w północno-zach. części Szwajcarii Kaszubskiej. Jest on dotychczas dość słaby, to też ożywiona za niemieckich czasów gospoda Niemca Baskego "Mirachowski Dwór" posiada obecnie zaledwie jeden pokój gościnny dla turystów, a ciepłych potraw dostać tu nie można. Niegdyś wieś leżała nad jeziorem, ciągnącem się w stronę Bącza, w XIX w, spuszczono je jednak i zamieniono na łąki. W okolicy duże lasy dębowe, bukowe i brzozowe. Na zachód od Mirachowa leży wśród lasu Wielkie Jezioro, na którego wschodnim brzegu znajduje się bagno wyżynne z oryginalną roślinnością. Jest to słynne tokowisko głuszców. Istnieje projekt utworzenia rezerwatu z tego bagna (rewiry 158 i 159) wraz z jeziorem. Na południe od Mirachowa na prawo od gościńca do Miechucina skręca za leśniczówką Staniszewo piękna aleja brzozowa do rewirów 83, 84 i 61, które obejmują też bagno wyżynne z oryginalną roślinnością. Na południe od aleji brzozowej rosną w szczególności wielkie masy wrzosu bagnowego. 4 km. na północ z Mirachowa leży jezioro Kamienne, tak nazwane od ogromnego granitu narzutowego, który leży nad północnym brzegiem jeziora. Ma on 3 m. wysokości, jest pęknięty przez całą długość a wedle legendy kaszubskiej rzucił go djabeł na ziemię. Na południe od Mirachowa pod Bączem grodzisko. Na zachód prowadzi z Mirachowa piękna droga lasami obok jezior Lubygość i Kłęczańskiego, do stacji kolejowej w Kamienicy . Wskazanem jest obranie drogi południowym brzegiem jeziora Kłęczańskiego ze względu na możność wyjścia na piękny punkt widokowy ZosineR. Na południe od Miechocina Borzestowo, gdzie również znajduje się grodzisko. Droga prowadzi wzdłuż jeziora Wielkiego i Długiego, z których wypływa rzeka Łeba. Jezioro Długie robi raczej wrażenie szerokiej rzeki niż jeziora. Najładniejszy widok na jeziora z Grodziska pod Borzestowem. Sierakowice (25 km.) wieś położona w okolicy piaszczystej między jeziorami Świniewem a Księżym Stawem. Są to dawne dobra Łaszewskich, od których w r. 1867 przeszły w ręce niemieckie. Jest tu kościół katolicki z r. 1820, drewniany, z wieżą od frontu, niegdyś bardzo charakterystycznie i malowniczo się przedstawiający w otoczeniu starych drzew. Obecnie stracił on pierwotny urok, gdy w r. 1903 w miejsce dawnej drewnianej wieży dobudowano murowaną nawę i wieżę. W projekcie budowa nowego murowanego kościoła. Kościół ewangelicki z końca XIX w. 7 km. na zachód Gowidlin, miasteczko nad jeziorem tej nazwy. Kościół z r. 1866, fundacji biskupa Marwicza. Jezioro Gowidlińskie (165 m. n. p. m.), 7 km. długie, 2 km. szerokie, ma ładne brzegi górzyste. Na jeziorze uprawna wyspa o obszarze 32 mórg. Leży nad niem kilka wiosek. W Gowidlinie, który ma znaczny ruch turystyczny, dobra gospoda. W kierunku południowym przechadzka wschodnim brzegiem jeziora Gowidlińskiego, do odległego 10 km. Sulęczyna ). Po drodze ze wzgórza koło wsi Podjazy, gdzie znajduje się grodzisko, najlepszy widok na jezioro Gowidlińskie. Kamienica Królewska (31 km.) wieś położona wśród licznych jezior niedaleko granicy niemieckiej na południowym brzegu 3 km. długiego jeziora Bukowińskiego (149 m. n. p. m.), którego koniec północny leży już na niemieckiem Pomorzu. Obok dawny cmentarz pogański mogił kamiennych. Interesującą dla poznania zachodnich kresów Szwajcarji Kaszubskiej jest przechadzka do Mirachowa (15 km.) przez Potęgowo. Droga oznaczona białymi znakami, wchodzi wkrótce za stacją w las sosnowy, mija jezioro Gunno i Białe, które są odnogami jeziora Kłęczańskiego (152 m. n. p. m.), nad północnymi brzegami którego leży wioska Potęgowo. W okolicy kilka pięknych punktów widokowych, na których ustawiono ławeczki. W szczególności punkt widokowy na południe od jeziora Odnoga w rewirze 232 nosi nazwę Zosinek (dawny Sophieneck), a punkt widokowy na wzgórzu na wschód od Małego Jeziora Kłęczyńskiego w rewirze 238, nazywa się Lechicka Szczelina (dawne Victorshohe). W dalszym ciągu mija się wąskie a długie, lasami otoczone * jezioro Lubygość (167 m. n. p. m.), które posiada brunatną stojącą wodę. Na północnym brzegu cypel zwany Rogiem Boruty, który Niemcy nazywali Bertaseck. Jest to piękny punkt widokowy na jezioro (ławeczka). Stąd po jednej godzinie dochodzi się lasami do Mirachowa . Zakrzewo Kaszubskie (38 km.), 8 km. na wschód Strzepcz, wieś z kościołem z pruskiego muru z r. 1821, w miejsce poprzedniego drewnianego. W okolicy kilka jezior. Kgtrzyno (44 km.), polska stacja graniczna, położona w klinie otoczonym ze wszech stron terytorjum niemieckiem. Jest to zaścianek szlachecki w ubogiej, piaszczystej okolicy.

wczasy, atrakcje, wycieczki, jeziora, Kaszuby, Kartuzy, Wakacje, Wycieczki, zwiedzanie, pomorze