Łeba nad morzem oraz inne miejscowości

Prądy Powietrzne

28 maja 2012r.

Zazwyczaj w odstępach kilkunastoletnich zdarzają się nawet tak gwałtowne napory prądów powietrznych, że przesuwane przez nie masy wodne mogą się spiętrzać do poziomu 3 m ponad normalny, zalewać brzegi i wyrządzać znaczne szkody. Są to tzw. przypływy burzowe, tworzące się niejednokrotnie w wyniku długotrwałych wiatrów z kierunków zachodnich i po raptownej ich zmianie na inne, zwłaszcza północne kierunki. Przewaga wiatrów zachodnich nad wschodnimi zaznacza się szczególnie na Bałtyku południowym i środkowym, tędy bowiem przechodzą główne tory niżów barometrycznych, przynoszących latem ochłodzenie powietrza, zimą jego ocieplenie, wraz z towarzyszącą najczęściej tym zmianom dżdżystą, pochmurną pogodę. W przeciwieństwie do Bałtyku południowego, otwartego od zachodu, podlegającego bardziej atlantyckim wpływom, rejon północny — Botnicki odznacza się klimatem subarktycznym, o zimach ostrych i krótkiej letniej, z reguły chłodnej, porze roku. Niże atlantyckie omijają ten rejon, ponieważ jest odgrodzony od Atlantyku wysokim masywem Gór Skandynawskich. Odbicie dwoistości klimatycznej Bałtyku, jego borealnego i subarktycznego charakteru w obu rejonach: południowym i północnym, dostrzeżemy również w rozmieszczeniu i składzie fauny, tak wyraźnie przecież uzależnionej od wpływów termicznych. Warunki termiczne i świetlne Położenie mor^a w strefie klimatycznej umiarkowanej chłodnej, jego wydłużenie w kierunku południkowym, znaczny kontynentalizm w związku ze śródlądowym położeniem, płytkość morza, szelfowy charakter — wszystko to razem wpływa na temperaturę i gospodarkę cieplną morza, na dużą zmienność temperatur w zależności od "sezonu i miejsca. W porównaniu do Morza Północnego Bałtyk wysunięty jest bardziej ku północy przez Zatokę Botnicką. Kontynentalizm silnie zaznaczony czyni go surowszym zimą i cieplejszym latem niż Morze Północne. Najwyższe temperatury letnie notujemy w sierpniu w rejonach południowo--wschodnich, gdzie mogą przekraczać 18°, zaś najniższe, zbliżone do zerowych, niekiedy nawet poniżej zera, notowane były przy Helu i Gdyni w lutym. Natomiast w rejonach środkowych Morza Północnego temperatury powierzchniowe wahają się w granicach 5—15°. Bałtyk zatem ma rozleglejszą rozpiętość termiczną, z prawdziwą subarktyczną zimą o temperaturach od 5° w dół do najniższych, zbliżonych do 0—1°, a więc z surową porą roku, której Morze Północne, jako bardziej otwarte i bliżej Atlantyku leżące, w zasadzie nie posiada. W związku z wydłużeniem morza ku północy (od 54 do 66° szerokości geograficznej północnej) istnieją duże różnice rozpiętości termicznej w zależności od szerokosci geograficznej, czyli w kierunku południkowym. Przy posuwaniu się ku północy rozpiętość termiczna zmniejsza się przez wzmaganie "nordyzmu", co jest równoznaczne ze zniżką maksymalnych temperatur lata. Przy posuwaniu się ku zachodowi, a więc w kierunku oceanu, notujemy zwyżkę temperatur minimalnych w miesiącach zimowych, natomiast nieznacznie spadają maksima letnie. Tak więc z jednej strony oceanizm, z drugiej — kontynentalizm północny, dosyć surowy, ścierają się z różnym efektem w różnych rejonach Bałtyku, co niewątpliwie przyczynia się do urozmaicenia skali i zmienności warunków termicznych bardziej niż w Morzu Północnym; znajduje to odbicie także w życiu morza.